Nieuwe richtlijn obesitaszorg voor kinderen nú beschikbaar
Nieuwe richtlijn obesitaszorg voor kinderen.
Vanaf vandaag is het kinderdeel van de nieuwe richtlijn Overgewicht en obesitas bij volwassen en kinderen beschikbaar. De nieuwe richtlijn bevat de huidige stand van de wetenschap plus de inbreng van praktijkprofessionals en biedt daarmee een basis voor de verdere implementatie van de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht.
De bestaande richtlijn voor zorgverleners in het sociaal en zorgdomein was na 14 jaar toe aan herziening. De ontwikkeling van het kinderdeel van de nieuwe richtlijn, dat nu is gepubliceerd in de richtlijnendatabase, is geïnitieerd en geleid vanuit het project Care for Obesity van de VU. “De nieuwe richtlijn bevat de huidige stand van de wetenschap plus de inbreng van praktijkprofessionals en is daarmee een goede basis voor de verdere implementatie van optimale en passende zorg voor obesitas in Nederland”, aldus Jutka Halberstadt, universitair docent kinderobesitas aan de VU en de onderzoeksleider van Care for Obesity. Het Partnerschap Overgewicht Nederland is verantwoordelijk voor het tweede deel van de richtlijn wat zich focust op volwassenen.
Nieuwe richtlijn hoognodig
De nieuwe richtlijn genaamd ‘Richtlijn overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen’ zal de huidige nationale overkoepelende obesitasrichtlijn uit 2008 en nationale zorgstandaard obesitas uit 2010 vervangen. Volgens Halberstadt was een nieuwe richtlijn hoognodig. “Obesitas komt veel voor en heeft grote fysieke, psychosociale en maatschappelijke gevolgen, op de korte en lange termijn. Dit geldt voor zowel volwassenen als kinderen en brengt in toenemende mate sociaaleconomische gezondheidsverschillen met zich mee. Het is een chronische ziekte, waarbij behandeling de gevolgen van de ziekte kan verminderen of soms zelfs wegnemen. Daarom dient optimale diagnostiek, ondersteuning en zorg beschikbaar te zijn voor iedereen met obesitas of een hoog risico daarop. Obesitasrichtlijnen dragen hieraan bij.” De nieuwe richtlijn is opgesteld in samenwerking met beroeps- en patiëntenorganisaties en met ondersteuning van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
Aanbevelingen voor de praktijk
De kernboodschap van het kinderdeel van de richtlijn is dat het behandelaanbod dient aan te sluiten bij de wensen, behoeften en mogelijkheden van kind en gezin. Voorafgaand aan de behandeling, is het daarom belangrijk om inzicht te krijgen in niet alleen (bio)medische factoren, maar ook psychosociale factoren (kenmerken van het kind, het gezin en de context waarin zij leven) en leefstijlfactoren (voeding, bewegen en slapen). Dit blijkt onder meer uit onderzoek van Care for Obesity naar welke psychosociale en leefstijlfactoren een rol spelen bij het ontstaan en in stand houden van overgewicht of obesitas bij kinderen en onderzoek naar hoe als zorgverlener met kinderen en hun ouders het gesprek hierover te voeren. Op basis hiervan kan in samenspraak met kind en gezin worden bepaald wat kan helpen om de leefstijl, fysieke, psychische en sociale gezondheid en kwaliteit van leven van het kind te verbeteren.
Lokale implementatie
JOGG ondersteunt de lokale implementatie van het kinderdeel van de nieuwe richtlijn met de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht. Inmiddels zijn 40 gemeenten actief aan de slag met de aanpak. Bij Kind naar Gezonder Gewicht kijken we met een brede blik naar de oorzaken, situatie en behandeling van het kind én staat de verbinding tussen het zorg- en sociaal domein centraal. Het door Care for Obesity ontwikkelde ‘Landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas’ is hierbij leidend. Dit model is ook onderdeel van de nieuwe richtlijn. Het model beschrijft, op basis van wetenschappelijke kennis en praktijkervaringen in gemeenten in Nederland, hoe de aanpak er uit kan zien.
Voor het kinderdeel is er daarnaast een handreiking beschikbaar waarin voor lokale initiatiefnemers en projectleiders beschreven staat hoe je in de praktijk tot een goed functionerende lokale aanpak kunt komen. Ook zijn door Care for Obesity diverse materialen ontwikkeld voor ondersteuning van de uitvoering van de aanpak door zorgverleners, zoals een webtool om kwaliteit van leven te meten en een leidraad voor het uitvragen van psychosociale en leefstijlfactoren in het gesprek met kinderen en hun ouders of verzorgers. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft in het kader van het Nationaal Preventieakkoord gezorgd voor de financiering en heeft als ambitie dat deze aanpak in 2030 voor alle kinderen in Nederland die het nodig hebben, beschikbaar is.
